Dolina Śmierci, Park Narodowy –Death Valley National Park
Położony jest w Kaliforni i częściowo w Nevadzie, na terenie pustyni Mojave, otoczony przez pasmo gór Panamint. Zajmuje powierzchnię 13 628 km², obejmując kamienną pustynię z najniżej położonym miejscem na półkuli zachodniej. Obszar chroniony obejmuje cały kanion Doliny Śmierci oraz licząca ponad 3 mln hektarów pustynię Mojave. Jest tu także wznoszący się na wysokość 3292 m.n.p.m. Telescope Peak i odległy od niego o zaledwie 15 km najniższy punkt w Stanach Zjednoczonych, czyli Badwater Basin, położony 86m pod poziomem morza ( największa depresja na zachodniej półkuli) Cechą charakterystyczną doliny jest niezwykle wysoka temperatura powietrza. Latem temperatura w cieniu utrzymuje się powyżej 40 stopni Celsjusza, a skały nagrzewają się do (niewyobrażalnych!) 90 stopni. W lipcu 1913 r. odnotowano rekordowe 57 st. C! – tylko na Saharze było goręcej. Pustynny klimat powoduje, że sezon turystyczny w Dolinie Śmierci rozpoczyna się w październiku, a jego szczyt przypada na okres od lutego do końca kwietnia, kiedy wyschnięte, skaliste podłoże pokrywa się dywanem krótko kwitnących, wiosennych kwiatów.W lipcu 1913 r. odnotowano rekordowe 57 st. C! –( tylko na Saharze było goręcej).. Dolina Śmierci wypełniona jest popękaną, zasoloną skorupą. Woda występująca w Dolinie Śmierci jest bardzo zasolona i niezdatna do picia.To najgorętsze miejsce jest niemal całkowicie pozbawione cienia i wody.
Zloto Srebro Miedz
Obszar Doliny Śmierci od 1933 roku stanowił Pomnik Przyrody, a w roku 1994 został podniesiony do rangi Parku Narodowego. W przeszłości wydobywano tutaj cenne kruszce: złoto, srebro i miedź
Nazwa doliny została nadana przez zagubionych tu zima 1849-1850 roku osadników. Wyczerpani, cierpiąc z głodu, pragnienia i zmęczenia, znaleźli tutaj tylko sloną wodę I suche powietrze – jedna osoba zmarła. Opuszczając niegościnną dolinę ktoś ktoś z grupy odwrócił się i rzekł: „Goodbye, Death Valley„. Nazwa pozostała
Choć nazwa parku brzmi groźnie a nawet i przerażająco, to w rzeczywistości mieni się on kolorami i różnorodnością. Na jego terenie znajdziemy ośnieżone szczyty i piękne wydmy, ale też wielobarwne badlandy (dosł. złe ziemie. Są to wyżynne obszary podzielone siecią licznych i głębokich wąwozów). Szczególną uwagę przykuwają tutejsze kaniony, będące najgorętszym miejscem na świecie. Każdego letniego dnia toną w ciszy i upale, a odwiedzający mogą doświadczyć samotności i ogromu Doliny Śmierci. Jednocześnie park narodowy jest ogromną skarbnicą wiedzy o rdzennych mieszkańcach Ameryki i historii naturalnej.
Pustynny klimat powoduje, że sezon turystyczny w Dolinie Śmierci rozpoczyna się w październiku, a jego szczyt przypada na okres od lutego do końca kwietnia, kiedy wyschnięte, skaliste podłoże pokrywa się dywanem krótko kwitnących, wiosennych kwiatów.
Przez pięć letnich miesięcy bezlitosny żar determinuje życie w parku. Deszcze rzadko docierają nad kaniony, ponad górskimi szczytami, ale potrafią przemienić pustynię w rozległy ogród dzikich kwiatów. Pomimo bardzo surowego klimatu na terenie parku można zaobserwować ponad tysiąc gatunków roślin. Potrafią one zapuścić korzenie głębokie prawie na dwadzieścia metrów. Systemy korzeniowe innych rozwijają się tuż pod powierzchnią, ale rozciągają na kilkadziesiąt metrów wokół rośliny.
Po zmroku kanion, sprawiający wrażenie bezkresnej pustki, zapełnia się życiem. Niezliczone zwierzęta wychodzą na powierzchnię. Swoje siedliska znalazło tu łącznie 51 gatunków ssaków, 307 gatunków ptaków, 36 gatunków gadów, trzy gatunki płazów i pięć gatunków ryb. Do charakterystycznych zwierząt należą choćby owce kanadyjskie, kojoty, rysie amerykańskie, górskie lwy i jelenie.
Racetrack Playa (tor wyścigowy) wyschnięte słone jezioro słynące z „wędrujących kamieni”.
Racetrack Playa(tor wyścigowy) – tak nazywa się spękane piekącym słońcem dno wyschniętego słonego jeziora, na powierzchni którego ma miejsce to niezwykle zjawisko. Nikt nigdy nie widział ani nie sfilmował ruchomych głazów. To właśnie tutaj małe i duże kamienie wędrują samotnie po dnie doliny zostawiając na jej płaskiej powierzchni wyżłobione ślady długości od kilku do kilkudziesięciu metrów.
Niektóre z nich “ podróżują” parami. Zostawiają wówczas za sobą idealny, wzajemnie ze sobą zsynchronizowany (niczym wyżłobiony przez kola samochodu) ślad. Pozostałe wędrują samotnie tam i z powrotem wyznaczając za sobą ścieżki długości kilku boisk piłkarskich. Nietknięte przez ludzi głazy zdają się zaprzeczać swym zachowaniem prawom fizyki, zwłaszcza iż poruszają się one po praktycznie płaskim dnie.
Artist’s Palette (Paleta artystów) jest to grupa skał usytuowanych w centrum Doliny Śmierci odznaczająca się niezwykłymi barwami. Powstały one w wyniku zachodzącej w skałach reakcji utleniania różnych związków chemicznych. Barwa czerwona, fioletowa i żółta powstają w wyniku utleniania związków żelaza; barwa zielona powstaje w wyniku rozkładu miki.
Badwater (Zła woda) powstało w wyniku wyschnięcia przed 3000 lat istniejącego na tym miejscu jeziora. To wyschnięte jezioro jest położone 86 m poniżej poziomu morza, co stanowi o tym, że jest to największa depresja występująca na kontynencie północnoamerykańskim. Dno tego wyschniętego jeziora jest pokryte regularnymi sześciokątnymi płatami solnymi o boku mającym ok. 2 m długości. Płaty te powstały wówczas, gdy dolina zaczęła wysychać i zaczęły się rozszerzać kryształki soli.
Devil’s Golf Course (Pole golfowe diabła) to olbrzymi fragment dna doliny pokryty kilkunastocentymetrowymi bryłami mieszaniny ziemi i soli. Bryły te w kształcie stożków są niezwykle twarde i posiadają bardzo ostre krawędzie.
Zabriskie Point to wyjątkowy punkt widokowy na ciekawe erozyjne formacje skalne (badlands). Filozof Michel Foucault nazwał podróż w to miejsce w 1975 r. największym swoim doświadczeniem w życiu. Zabriskie Point nazwany został na cześć Christiana Brevoorta Zabriskiego – prezesa firmy Pacific Coast Borax. Christian Zabriski był potomkiem szlachcica polskiego – Albrychta Zaborowskiego, urodzonego w Węgorzewie w 1638 r.
Wstajemy przed świtem, by dojechać na szczyt Dante’s View (1669 m n.p.m.). Górską, wąską drogę z wieloma zakrętami z obu stron otaczają skały,jest ciemno więc trudno ocenić, jak wysoko jesteśmy. Droga gwałtownie się kończy. U naszych stóp rozpościera się stromy stok, na samym dole bieli się słone rozlewisko Badwater (Zła Woda). Niebo nadal granatowe, ale po kilkunastu minutach słońce odnajduje wąską szczelinę pomiędzy szczytami i warstwą chmur. Snop światła rozświetla rozciągający się na horyzoncie łańcuch gór Panamint.Widok zapierajacy dech w piersiach, definitywnie warty zarwanej nocy.
Kilkanascie kilometrów na północ, odwiedzamy Zabriskie Point (uwieczniony w filmie Antonioniego z 1970 r.), miejsce hipnotyzujące swoją urodą. Poranne słońce barwi na złoto fantazyjne skały, które zdają się falować na wietrze. W niewiarygodnej ciszy powoli wstaje nowy dzien. Dolina Śmierci budzi się do życia.
Nieopodal Badwater znajduje się Devil Golf Course (Pole Golfowe Diabła), tak nierówne, że tylko diabeł byłby w stanie zagrać tu w golfa. Zbita sól i glina utworzyły niewiarygodny krajobraz ciągnący się po horyzont. Próbujemy chodzić między sięgającymi nam prawie do kolan bryłami, uważając na ostre jak brzytwa kryształy soli. Wszystko wokół jest w odcieniach ciemnej szarości, nierealne, nieomal jak nie z tej ziemi.
Kolory w Dolinie Śmierci odnajdujemy tam, gdzie się ich wcale nie spodziewamy – w skalnych kanionach. W kilku z nich poprowadzono szlaki turystyczne, aby można było się z bliska przyjrzeć fantazyjnym formacjom skalnym. Jest tu Golden Canyon oraz Mosaic Canyon, ale najbardziej zaskakujące barwy zobaczymy podczas przejażdżki drogą do Artists Palette. Róż, zieleń, biel i cała gama odcieni brązu to efekt obecności w skałach popiołów wulkanicznych i różnorodnych minerałów.
Złoto i srebro przyciągnęły ludzi do Doliny Śmierci, ale prawdziwej fortuny dorobili sie ci, którzy zdecydowali się wydobywać mało szlachetny boraks zwany tu białym złotem, wykorzystywany do produkcji detergentów.. Wybierając się na krótki spacer do Harmony Borax Works, możemy się przekonać, w jakich warunkach wydobywano sól i jak wyglądały słynne wozy transportowe.
Po kilkunastu kilometrach dalszej jazdy, docieramy do krateru Ubehebe (kilometr szerokości, 150 m głębokości). Powstał on ok. 3 tys. lat temu, kiedy rozgrzana magma zetknęła się z wodami podziemnymi i wytworzyła olbrzymie ilości pary wodnej, które rozerwały skorupę ziemską.
Pustynną drogą docieramy do Racetrack Playa (tor wyścigowy)-prawdziwej geologicznej zagadki. Tym niezwykłym miejscem od wielu lat interesują się geologowie i geomorfolodzy. Na gładkim jak stół terenie spoczywają głazy, niektóre ważą nawet 200-300 kg. I nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że na piaszczystym podłożu dokładnie widać ślady przemieszczania się tych kamieni. Najpopularniejsze teorie zakładają, że przesuwają się po cieniutkiej warstewce błota pchane wiatrem. Ale dlaczego każdy przesuwa się w innym kierunku?
Wstęp do Death Valley: pozwolenie na 7 dni – 20 dol./samochód, bez względu na liczbę osób; rowerem – 10 dol./ osoba; roczny bilet – 40 dol.; roczny karnet do wszystkich parków w USA – 80 dol./samochód.
Lokalizacja i dojazd
Wyschnięte jezioro Racetrack Playa znajduje się na terenie Doliny Śmierci w Kalifornii. Położone jest na wysokości 1130 m n.p.m. Dojazd z pobliskiego Las Vegas zajmuje około 5 godzin. Najwygodniejsza trasa prowadzi autostradą 95 w kierunku północnym (US-95 N), następnie należy skręcić na zachód w drogę lokalną NV-276 W. Będąc już na terenie Doliny Śmierci należy udać się w kierunku Ubehebe Crater a następnie kontynuować jazdę wzdłuż Racetrack Valley Rd.
Uwaga ! Aby bezpiecznie dotrzeć do Racetrack Playa należy wypożyczyć samochód z napędem na 4 koła.
